Ceza hukuku, bir suç şüphesinin varlığı üzerine başlayan soruşturma aşamasını, devamında suçun işlendiğinde dair yeterli şüphenin mevcut olması halinde kovuşturma aşamasını ve mahkemece herhangi bir yaptırıma hükmedilmesi halinde bu yaptırımın infazının tamamlanmasına kadar olan süreçleri kapsamaktadır. Bu bakımdan ceza hukukunun en önemli kaynakları, 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu, 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ve 5275 Sayılı Ceza Ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’dur.
Ceza hukukunda soruşturma aşaması, bir suç şüphesinin varlığı ile başlar. Eğer Cumhuriyet Savcısı, topladığı deliller ışığında suçun işlendiğine dair yeterli şüphe bulunduğu kanaatindeyse, iddianame hazırlayarak mahkemeye gönderir. Aksi takdirde savcı, kovuşturmaya yer olmadığına dair karar (takipsizlik kararı) verir ve iddianame hazırlamaz.
Mahkemece iddianame kabul edilip duruşmada okunduktan sonra soruşturma aşaması sona erer ve kovuşturma aşaması başlamış olur.
Kovuşturma aşamasında fiil ve fail hakkında mahkemece araştırma yapılarak maddi gerçeğin ortaya çıkarılması için yargılama süreci yürütülür. Kural olarak kovuşturma, duruşmalı olarak, umuma açık ve sözlü olarak yapılır. Soruşturma aşamasında şüpheli olan şahıs kovuşturma aşamasında sanık sıfatıyla yargılanır.
Bu aşamada toplanan deliller mahkeme huzurunda tartışılır. Mahkeme tarafları dinler. Hüküm vermeden önce son sözü sanığa verir.
Mahkemece herhangi bir yaptırıma hükmedilmesi halinde ise, kararın kesinleşmesinden yaptırımın uygulanıp sona ermesine kadar geçen sürede ceza infaz hukuku hükümleri uygulanacaktır.
